ชาวนาแห่เก็บเมล็ดกระบกขาย สร้างรายได้งามยามหน้าแล้ง
วิถีชีวิตของชาวอีสาน หลังจากว่างเว้นจากการทำนา มักจะออกไปหาขุดปู จับปลา มารับประทาน เพื่อช่วยลดภาระค่าใช้จ่ายภายในครัวเรือน ขณะเดียวกันที่หมู่บ้านขวาง ต.ตั้งใจ อ.เมือง จ.สุรินทร์ หลังจากเก็บเกี่ยวผลผลิตข้าวแล้ว ชาวบ้านในพื้นที่ต่างออกหาเก็บผลไม้รสเด็ด คือ เมล็ดกระบก หรือ เมล็ดจะบก ซึ่งเมล็ดกระบกนั้น มีลักษณะของเมล็ดที่กลมรีและแบนเล็กน้อย เป็นเมล็ดเดี่ยวเปลือกแข็ง เนื้อในเมล็ดมีสีขาวอัดแน่นอยู่ รสชาติกรอบมันอร่อย หากได้ลองชิมแล้วจะติดใจ ในช่วงวันหยุดเรียน บรรดา ปู่ ย่า ตา ยาย ต่างพาบุตรหลาน ออกเดินลัดเลาะตามท้องไร่นาเพื่อตามหาต้น กระบก ซึ่งช่วงฤดูหลังการเก็บเกี่ยว เมล็ดกระบกต่างสุกงอมเต็มที่และหล่นลงมาที่พื้นทั่วบริเวณรอบต้น บางครอบครัวได้มาก ก็จะนำเอาไปทำหน่าย โดยการนำมาผ่าซีกกลางตามรอยต่อของเปลือกเมล็ด ก็จะพบ เนื้อในมีเปลือกสีน้ำตาลเข้มห่อหุ้มอยู่รสชาติจะฝาดหน่อย แต่หากแกะเอาเปลือกห่อหุ้มออก จะเห็นเป็นเนื้อสีขาว รสชาติมันเนื้อนุ่มกรอบอร่อย จำหน่ายในราคาแก้วละ 10 บาท โดยการนำแก้วน้ำดื่มมาตวงวัดเพื่อไว้ขาย นางพุฒ สอนกล้า ชาวบ้านขวาง หมู่ 8 ตำบลตั้งใจ อำเภอเมืองสุรินทร์ เล่าว่า ปกติหลานตนจะร้องซื้อแต่ขนมกิน วันหนึ่งก็หมดไปหลายบาท ตนเลยชักชวน ตาและหลานสาว ออกไปหาเก็บเมล็ด กระบก ตามทุ่งนา มาผ่าให้หลานได้กิน แทนที่จะไปซื้อแต่ขนม ประหยัดไปได้ตั้งหลายบาท หากเหลือจากรับประทาน ก็นำเอาไปขายต่อได้อีกด้วย มีรสชาติ หวาน มัน อร่อย เป็นที่จับจ้องของหลายๆ คน และยังมีสรรพคุณบำรุงร่างกายอีกด้วย ซึ่งเมล็ดกระบกมีสรรพคุณหลายอย่าง น้ำมันจากเมล็ดกระบกช่วยบำรุงสมอง บำรุงหัวใจ ช่วยรักษาริดสีดวงจมูก ช่วยบรรเทาอาการหอบ ส่วนเนื้อในเมล็ด ช่วยฆ่าพยาธิในท้อง ช่วยบำรุงไต ช่วยบำรุงเส้นเอ็น แก้เส้นเอ็นพิการ บำรุงไขข้อกระดูก แก้ข้อขัดได้อีกด้วย กินได้ทั้งแบบดิน และทำให้สุกด้วยการคั่วก็ได้